MSCA Guidelines on Supervision

Czym są „MSCA Guidelines on Supervision”?

W ramach programu Marie Skłodowska-Curie Actions (MSCA) opracowano MSCA Guidelines on Supervision – zbiór rekomendacji dla instytucji, promotorów i badaczy, które należy stosować w dobrej wierze (ang. best-effort basis) od etapu planowania projektu aż do jego zakończenia.

Aktualizacja i kontekst

Najświeższa wersja tych wytycznych została opublikowana w marcu 2025 roku i jest zaktualizowana, by uwzględniać najnowsze standardy nadchodzące z European Charter for Researchers (zaktualizowanej w 2023 r.). Oficjalna prezentacja dokumentu miała miejsce podczas konferencji Stowarzyszenia Absolwentów Marie Curie (MCAA) 22 marca 2025 w Krakowie.

Dlaczego skuteczny nadzór ma znaczenie?

Wsparcie i dobra opieka promotorska są kluczowe zarówno dla jakości prowadzonych badań, jak i dla rozwoju zawodowego badaczy, a właściwa superwizja sprzyja budowaniu autonomii, kreatywności i efektywności naukowców.

Kluczowe obszary wytycznych

Wytyczne obejmują kilka kluczowych obszarów:

  1. Integracja naukowca – zapewnienie dostępu do zasobów, instrumentarium, kontaktów i zapewnienie warunków do rozpoczęcia pracy.
  2. Wsparcie badawcze – regularne monitorowanie postępów, konstruktywna informacja zwrotna, rozwój planu kariery.
  3. Rozwój kariery – pomoc w definiowaniu ścieżek zawodowych, wsparcie w planowaniu przyszłości.
  4. Mentoring i dobrostan – dbanie o zdrowie psychiczne i warunki pracy naukowców.
  5. Zarządzanie oczekiwaniami, komunikacja i rozwiązywanie konfliktów.
  6. Rozpoznawanie i doskonalenie umiejętności promotorów – szkolenia, rozwój, dobre praktyki.

Najlepsze praktyki i przykłady

Do wytycznych dołączono Aneks zawierający liczne przykłady najlepszych praktyk z udziału różnych instytucji i projektów MSCA:

  • współpromocja (shared supervision) – np. w projektach MUSICARE, ASIMIA, gdzie promotorzy współpracują, by wzbogacić doświadczenie doktoranta,
  • systemy wyróżnień dla promotorów – np. w Niemczech, Finlandii, Słowenii czy Luksemburgu,
  • 360° feedback i toolkit – np. Uniwersytet w Utrecht, który ocenia promotorów, oferuje narzędzia i ankiety dla nich,
  • szkolenia promotorów – m.in. w Uppsali, Aarhus University, Technical University of Graz, dzięki którym promotorzy rozwijają swój warsztat,
  • zarządzanie komunikacją i formułowanie oczekiwań – np. schematy z DEMO ITN czy narzędzia typu „expectation alignment” (np. University of Wisconsin),
  • wsparcie dobrostanu i różnorodności – np. programy mental health i gender-sensitive supervision, MCAA Referent czy ReMO COST action,
  • modele kolektywnej superwizji (collective academic supervision) – jak np. EPFL, Aarhus University – łącząc różnorodność tematów i wspólne nauczanie
  • narzędzia online i szkoleniowe – eDoer w projekcie OSCAR, SciLink kursy online, ResearchComp ramy kompetencji

Jak instytucje mogą wykorzystać te wytyczne?

Instytucje mogą wykorzystać te wytyczne poprzez włączenie proponowanych narzędzi i rekomendacji do lokalnych regulaminów oraz procedur nauczania. Mogą także organizować szkolenia dla promotorów, a jednocześnie określać odpowiednie kryteria ich selekcji i systemu wsparcia. Istotnym działaniem jest wprowadzanie systemów ocen i nagród dla wyróżniających się promotorów, co sprzyja podnoszeniu jakości opieki nad doktorantami. Ważne jest również promowanie kultury inkluzywności i dobrostanu, ze szczególnym uwzględnieniem różnorodności oraz zdrowia psychicznego badaczy. Dodatkowo instytucje mogą rozważać wprowadzenie modeli współpromocji lub kolektywnej superwizji, które poszerzają zakres wsparcia i sprzyjają interdyscyplinarności. Cennym źródłem inspiracji pozostają także doświadczenia przedstawione w załączniku, zawierające przykłady dobrych praktyk z projektów MSCA.

Linki:

Tekst został napisany na podstawie stron MSCA i horizontevropa.cz

MSCA and Citizens 2025 – nauka bliżej społeczeństwa

Program MSCA and Citizens od lat przybliża badania naukowe i sylwetki badaczy szerokiej publiczności.

Jego głównym celem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat działalności badawczej i innowacyjnej, a także wzmacnianie uznania dla edukacji naukowej. Szczególny nacisk kładziony jest na dotarcie do rodzin, uczniów, studentów oraz grup społecznych, które na co dzień mają utrudniony dostęp do obszarów STEAM (nauka, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka).

Nabór 2025 – terminy i budżet

Nabór wniosków w ramach konkursu MSCA and Citizens na rok 2025 rozpoczął się 17 czerwca 2025 r. i potrwa do 22 października 2025 r.. Na realizację ponad 40 projektów przeznaczono 16,25 mln euro. Środki te sfinansują m.in.:

  • dwie kolejne edycje Europejskiej Nocy Naukowców w latach 2026 i 2027,
  • realizację programu „Researchers at Schools” w ciągu dwóch kolejnych lat.

Powiadomienia o wynikach naboru przewidziane są na luty 2026 r., a podpisanie grantowych – między marcem a majem 2026 r.

Europejska Noc Naukowców i „Researchers at Schools”

Europejska Noc Naukowców to największe wydarzenie popularyzujące naukę w Europie. Odbywa się co roku w ostatni piątek września i gromadzi ponad 1,5 miliona odwiedzających w krajach UE i stowarzyszonych z programem Horyzont Europa. Wydarzenie łączy edukację i rozrywkę. Uczestnicy mogą brać udział w wystawach, pokazach naukowych, eksperymentach, debatach, grach i quizach.

Program „Researchers at Schools” z kolei wspiera bezpośrednią interakcję między badaczami a uczniami szkół podstawowych i średnich przez cały rok. Uczniowie mają okazję poznać naukowców i porozmawiać z nimi o wyzwaniach współczesności, takich jak zmiany klimatu, zdrowie, żywienie czy zrównoważony rozwój.

Cele programu

Dzięki obu inicjatywom organizatorzy dążą do:

  • wspierania wymiany między naukowcami a społeczeństwem,
  • zwiększenia świadomości społecznej o roli badań i innowacji,
  • podkreślenia wpływu pracy badaczy na codzienne życie,
  • wzbudzenia zainteresowania młodych ludzi nauką i karierą badawczą.

Nowości w naborze 2025

Tegoroczna edycja wprowadza kilka istotnych zmian:

  • podwyższono pułap finansowania projektów, aby uwzględnić inflację i rosnące koszty organizacji wydarzeń,
  • zrezygnowano z narzucania tematów politycznych, co podkreśla oddolny charakter MSCA,
  • wdrożono nową procedurę oceny, która wzmacnia europejski wymiar przedsięwzięcia.

W pierwszej rundzie zostaną wybrane najlepsze projekty z każdego kwalifikującego się kraju, o ile przekroczą próg punktowy. Następnie pozostały budżet zostanie rozdysponowany pomiędzy najlepsze projekty niezależnie od ich lokalizacji.

Kto może aplikować?

Organizatorami Europejskiej Nocy Naukowców mogą być pojedyncze instytucje lub partnerstwa regionalne, krajowe i międzynarodowe. Do grona potencjalnych beneficjentów zaliczają się m.in.:

  • organizacje badawcze (publiczne i prywatne),
  • przedsiębiorstwa,
  • organizacje publiczne,
  • muzea nauki,
  • fundacje,
  • organizacje medialne.

Warunkiem jest posiadanie siedziby w państwie członkowskim UE lub kraju stowarzyszonym z programem Horyzont Europa.

Zakres finansowania

Dofinansowanie obejmuje koszty organizacji wydarzeń trwających do dwóch dni (z możliwością ich rozszerzenia o wydarzenia poprzedzające czy uzupełniające). Typowy projekt składa się z czterech pakietów działań:

  • kampania informacyjna,
  • działania w trakcie Nocy,
  • ocena wpływu,
  • zarządzanie.

Koszty kwalifikowalne pokrywane są w formie ryczałtów.

Nauka dla wszystkich

MSCA and Citizens to nie tylko wsparcie finansowe, ale przede wszystkim okazja do budowania mostów między światem nauki a społeczeństwem. Program udowadnia, że badania naukowe mają realny wpływ na codzienne życie i mogą inspirować kolejne pokolenia do podejmowania ścieżki naukowej.

Linki: